Zwijgen is overleven
Sinds mijn laatste verslag is er veel gebeurd. Teveel! Ik heb de meest uiteenlopende bijeenkomsten – soms ook gewoon voor mijn plezier – bezocht en veel mensen ontmoet en gesproken. Altijd op zoek naar die ene persoon, die de meest betrouwbare en spraakmakende informatie zou kunnen geven. Ik heb veel gehoord en gelezen. In deze serie van vijf zal ik daar onder andere over schrijven.
Of het strafproces van de Decembermoorden in Suriname leeft, is een veel gestelde vraag. Die vraag kan ik volmondig beantwoorden met: Ja, het leeft en er wordt vaak over gesproken! Als mensen zeggen, dat ze het zich niet meer kunnen heugen, dan willen ze er niet (meer) over praten.
Waar je ook komt en wie je ook spreekt over de machtsovername op 25 februari 1980 en daarna, over de zwarte decemberdagen in 1982, iedereen heeft een persoonlijk en aangrijpend verhaal. Hoe de sfeer eraan voorafgaand was en wat er in die dagen gebeurde, het ligt nog vers in het geheugen.
Men weet na 25 jaar nog exact waar men was, toen bekend gemaakt werd, dat er 15 burgers in Fort Zeelandia waren gedood. In eerste instantie op de vlucht neergeschoten. Geen detail is vergeten. De verhalen, die ik hoor, zijn altijd van nabij meegemaakt. Het zijn eigen belevenissen of ze hebben de verhalen te horen gekregen van mensen, die er direct of indirect bij betrokken waren. Dat kon de buurman zijn, vrienden of familieleden.
Ja, Suriname is een klein land en eigenlijk is iedereen wel een beetje familie van elkaar. Nabestaanden van slachtoffers en daders zijn vaak op dezelfde plekken te vinden. Ze praten over de actuele situatie in het land, drinken samen een borrel, komen op elkaars verjaardagen, maken grappen. Wim Carbière, bijvoorbeeld, oud militair en één van de verdachten, was een volle neef van Bram Behr, de journalist, die in die decemberdagen werd geëxecuteerd.
Die omgangsvormen, gewoon doen alsof er niets gebeurd is, hebben mij vooral in het begin van mijn verblijf erg geblokkeerd en gedeprimeerd. Als ik hier wil blijven, dan moet ik het me eigen maken, maar hoe doe je dat en hoever moet je daarin gaan?
In het begin viel het vaak stil als ik kwam aanlopen, maar de gezelschappen zijn aan mij gewend geraakt en ik aan hen. Ik mag dus aanschuiven bij hun gesprekken. Ik zit er dan meestal zwijgend bij, want ik weet na al die maanden nog steeds niet goed hoe het moet. Heel, heel moeilijk is dat, zwijgen. Ik noem dat zwijgen, om het voor mezelf goed te praten, overleven!
Men kijkt uit naar het strafproces, ook al verwacht men geen onthullende feiten of een veroordeling van Bouterse. Veel ‘echte’ getuigen zijn dood en die nog leven zijn loyaal aan Bouterse. Er zijn enkelen die misschien zullen praten om hun eigen hachje te redden. Echt belastend materiaal is verdwenen. De zogenaamde uitgelekte dossiers, waarin betrokkenen zijn gehoord en waar ander onderzoeksmateriaal voor het proces in staat, heb ik gelezen. Sommige informatie zal ik in mijn bijdragen verwerken.
Die periode moet dringend worden afgesloten, is de algemene mening. En daarover moet de rechter zich uitspreken! Behalve bij de familie en andere nabestaanden gaat het allang niet meer om de 15 slachtoffers of de rechtstaat. Het proces lijkt verworden tot een mannenstrijd om de macht! Gespierde taal en waarschuwingen worden over en weer geuit. En daarom ben ik zo blij dat het lot heeft ingegrepen en vrouwe Justitia heeft ingezet.
De oude rechter Pultoo heeft om gezondheidsredenen zijn taak onlangs overgedragen aan de vrouwelijke rechter Cynthia Valstein-Montnor. Zij heeft weliswaar weinig tijd om zich in de materie in te lezen, wat misschien tot vertraging zal leiden. Dat moet dan maar!
Een tweede vaak gestelde vraag is, of ik denk, dat het proces doorgaat. Ja, zeg ik dan aarzelend, het kan niet anders.
De datum voor de start van de openbare berechting is, zoals bekend, bepaald op 30 november 2007. Dan zullen alle 25 verdachten voor de Krijgsraad moeten verschijnen.
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!